Τις τελευταίες ημέρες βιώνουμε ένα άνευ προηγουμένων κύμα ανατιμήσεων,

πρωτοφανές τα τελευταία 30 χρόνια, ένα διάστημα ικανό για τους νεότερους να
έχουν μνήμες και για τους παλαιότερους να έχουν εφησυχάσει κυρίως γιατί δεν
περίμεναν ότι με την χώρα στην Ευρωζώνη και την Ευρώπη σε ρυθμούς
ανάπτυξης, θα επανέρχετο το τέρας του πληθωρισμού.
Κινητήριος μοχλός των φαινομένων είναι για τους περισσότερους η εισβολή της
Ρωσίας στην Ουκρανία και η αβεβαιότητα που η κίνηση αυτή γεννά για το
μέλλον της Ευρώπης αλλά και του κόσμου γενικότερα.
Ωστόσο, στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι, ναι μεν οι αυξήσεις στις τιμές των
προϊόντων είναι ραγδαίες και ανεξέλεγκτες κυρίως εν όψει ελλείψεων και
μείωσης των στρατηγικών αποθεμάτων των χωρών (για όσες διαθέτουν τέτοια)
αλλά προσεκτικοί παρατηρητές θα σημείωναν ότι σχεδόν εδώ και δύο χρόνια οι
τιμές είχαν πάρει την ανηφόρα στο παγκόσμιο χρηματιστήριο, ελαφρά και
σταδιακά μεν, με δυναμική δε.
Ταυτόχρονα οι ειδικοί προειδοποιούσαν για την έλλειψη σχετικής σταθερότητας
στον ενεργειακό τομέα και μάλιστα χαρακτήριζαν ως υπέρμετρη την αισιοδοξία
στην αγορά, λόγω της στροφής της ΕΕ κυρίως προς τις ανανεώσιμες πηγές, την
είσοδο του σχιστολιθικού αερίου στην αγορά και τον απεγκλωβισμό των ΗΠΑ
από ξένες πηγές (κατά βάση πετρέλαιο) και τέλος την ανεύρεση νέων πηγών
φυσικού αερίου εκτός των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως στην
ζώνη της Μεσογείου.
Και ξαφνικά για λόγους που δεν είναι του παρόντος, η Ρωσία εισβάλλει στην
Ουκρανία, με αποτέλεσμα την ραγδαία αύξηση της τιμής του Φυσικού Αερίου,
κατά συνέπεια του πετρελαίου και εν τέλει την Μεγαβατώρας, ήτοι του
ηλεκτρικού ρεύματος.
Εάν είχε πέσει μια πυρηνική βόμβα θα μιλούσαμε για «πυρηνικό χειμώνα».
Σήμερα μιλάμε για ένα «ενεργειακό χειμώνα» και μια επερχόμενη επισιτιστική
κρίση ανάλογη αν όχι χειρότερη με την περίοδο των μνημονίων. Το δε κοκτέιλ
γίνεται εκρηκτικό λόγω της ανεξέλεγκτης αύξησης του πληθωρισμού ο οποίος
αισίως έφτασε το 7,2% σήμερα.
Οι αντιδράσεις εκ μέρους της κυβέρνησης δεν διαφέρουν και πολύ από την
γενικότερη αντίδραση της ΕΕ και των μηχανισμών της. Είναι δηλαδή, αργή
χωρίς καμία διάθεση για ουσιαστικές παρεμβάσεις δομικού χαρακτήρα και
σαφώς κινείται στον άξονα της ενίσχυσης των νοικοκυριών με επιδόματα που
ωστόσο όλοι γνωρίζουμε ότι δεν έχουν χαρακτηριστικά ικανά να αποτρέψουν ή
να θεραπεύσουν την κρίση αλλά μόνο να ανακουφίσουν. Ταυτόχρονα αρνείται
έως και πεισματικά την φορολόγηση των υπερκερδών των παραγωγών
ηλεκτρικής ενέργειας κυρίως αλλά και των ενδιάμεσα εμπλεκομένων, της
ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΔΗΕ αντίστοιχα. Ειδικά αναφερόμενοι στους λογαριασμούς
του ηλεκτρικού ρεύματος, ας μας εξηγήσει η κυβέρνηση τι είναι το ΕΤΜΕΑΡ και
πως αυτό χρηματοδοτεί τις εταιρείες που επενδύουν σε πηγές παραγωγής
ενέργειας που εναρμονίζονται με τις επιταγές της ΕΕ για την κλιματική κρίση και
οι οποίες σήμερα χωρίς να αλλάξει απολύτως κάτι στο κόστος παραγωγής τους
επί το μάλλον (εκτός του φυσικού αερίου), καρπώνονται τα υπερκέρδη της
Μεγαβατώρας. Την ίδια ακριβώς αντίδραση επιδεικνύει στα αιτήματα για την
αναπροσαρμογή του ΦΠΑ σε κατηγορίες ειδών, μηδέ των καυσίμων
εξαιρουμένων.

Αναρωτιέται κανείς ωστόσο, πως και γιατί τόσες πολλές υπηρεσίες στην χώρα
μας δεν μπόρεσαν να διαβλέψουν τα επερχόμενα και να φροντίσουν να
θωρακίσουν την χώρα στο μέτρο του δυνατού. Πως και γιατί, ενώ η έννοια της
«ενεργειακής φτώχειας» υφίσταται και συζητείται έντονα ακόμη και με την
έκδοση σχετικών οδηγιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρκετά χρόνια στην
επιστημονική και ερευνητική κοινότητα, φτάσαμε εδώ ανοχύρωτοι;
Πρόσφατα κινούμενος από την επικαιρότητα και αναζητώντας καλές πρακτικές
στο συγκεκριμένο θέμα, βρέθηκα να μελετώ ένα άρθρο με τίτλο
«Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΟΧΛΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΚΑΙ
ΕΘΝΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ» των
Δ. Μπουλογιώργου, Φ. Μαρκόπουλος, Π. Κτενίδης, Ι.Κ. Καλδέλλης, μια
συνεργασία του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας
Περιβάλλοντος, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, και του Δήμου Ιλίου
Conference-Proceedings-IHT12-2021.pdf (solarinstitute.gr).
Ως καλές πρακτικές αναφερόμαστε σε ενέργειες με άμεσο ή έμμεσο ορατό
αντικείμενο επί των υποκειμένων και την εν γένει βελτίωση συνθηκών και
αποτελέσματος, ενίοτε δε και την καθιέρωση νέων δεδομένων και standards.
Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι μια συνεργασία από δύο φορείς, με έδρα στα όρια της
Δυτικής Αθήνας, έδωσε μια προοπτική, αναδεικνύοντας τον Δήμο ως μοχλό
ενεργειακής μετάβασης, ερευνώντας τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως
σημαντικού παράγοντα στην Δίκαιη Ενεργειακή Μετάβαση.
Συμπερασματικά σύμφωνα με την μελέτη «Το φαινόμενο της Ενεργειακής
Φτώχειας είναι σημαντικό τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, ενώ
εντείνεται ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές. Με βασικές παραμέτρους την
κατάσταση του κτιριακού αποθέματος και την αδυναμία κάλυψης των
ενεργειακών αναγκών λόγω χαμηλού εισοδήματος οδηγούμαστε αρχικά στην
αναζήτηση και καταγραφή των πληροφοριών αυτών σε τοπικό επίπεδο ώστε να
διαμορφώσουμε κατά το δυνατό μια ακριβή βάση δεδομένων».
Στα ανωτέρω αν προσθέσουμε ότι ο ζωτικός χώρος της Δυτικής Αθήνας
αποτελείται από νοικοκυριά κυρίως μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων, εντός

πολεοδομικού ιστού που αποτελείται κατά 50% τουλάχιστον με κατασκευές
μεταξύ 1970 και 1990, σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κλάσης, αντιλαμβάνεται
κανείς γιατί οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι δομικού και όχι επιδοματικού
χαρακτήρα.
Παράλληλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» για την
ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και το επερχόμενο «Φωτοβολταϊκά στην
στέγη» δεν έχουν την δέουσα απορρόφηση στην Δυτική Αθήνα, κυρίως γιατί τα
εισοδήματα δεν είναι επαρκή και οι διασφαλίσεις εκ μέρους των τραπεζών
επώδυνες. Απαιτείται να γίνει συγκεκριμένη καταγραφή δεδομένων στην
περιοχή μας και να σχεδιαστούν αντίστοιχα ευέλικτα εργαλεία, τα οποία θα
επιτρέψουν την μαζικότερη ενεργοποίηση προς την κατεύθυνση αυτή αλλά και
να δώσουν την δυνατότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να εμπλακεί ενεργά
παρέχοντας την ελάχιστη απαιτούμενη ενέργεια για την κάλυψη των βασικών
αναγκών των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών, όπως έχει δρομολογήσει ο
Δήμος Ιλίου.
Σε όλα τα ανωτέρω, προσθέτοντας τον πληθωρισμό, την στασιμότητα στους
μισθούς, την μοιραία έλλειψη τροφίμων ένεκα της επισιτιστικής κρίσης, οι
επερχόμενοι μήνες θα είναι εξαιρετικά καθοριστικοί.
Ασφαλώς και σαφώς θα πρέπει να υπάρξουν άμεσα μέτρα ανακούφισης.
Ασφαλώς και πρέπει να υπάρξει ένας μεσομακροπρόθεσμος σχεδιασμός για την
αντιμετώπιση των φαινομένων. Ασφαλώς και πρέπει να υπάρξει μια μεγάλη
επιστροφή στις ρίζες της πρωτογενούς παραγωγής, με σύγχρονες μεθόδους
καλλιέργειας. Ασφαλώς και πρέπει να ενεργοποιηθούν βιομηχανίες που είτε
υπολειτουργούν είτε έχουν απαξιωθεί στο παρελθόν, π.χ. λιπασμάτων. Ήδη η
Ρωσία ως αντίμετρα τις δυτικές κυρώσεις απειλεί να διακόψει την αποστολή
λιπασμάτων στην Δύση ανάμεσα στα άλλα (60% των αναγκών εισάγονται από
την Ρωσία).
Είναι η κρίση μια ευκαιρία; Πάντα είναι. Ας μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία να
γίνει ευκαιρία για επιτήδειους. Ας είναι μια ευκαιρία για την παραγωγική

ανασυγκρότηση της χώρας σε κάθε επίπεδο, με σύγχρονα μέσα και κυρίως με
ενσυναίσθηση του ρόλου μας έναντι των παιδιών μας.
Ευχή όλων μας η ειρήνη και η ευημερία, ευθύνη όλων μας η κοινωνική ειρήνη,
η σύμπνοια και η αλληλεγγύη. Στόχος όλων μας είναι η υγεία, η εργασία και η
ευημερία.